czwartek, 7 lutego 2013

Tradycje gejsz: kanzashi – cz. 1

Źródło: cudna fotka z wikipedii: http://en.wikipedia.org/wiki/Geisha
W poprzednim poście skupiłam się na nihongami – tradycyjnych upięciach włosów japońskich kobiet. Dzisiaj skoncentruję się na kanzashi – japońskich ozdobach wpinanych we włosy. Będzie bajecznie!
Kanzashi pojawiły się w Japonii w erze Jōmon. (14000-300 p.n.e.), kiedy to japońskie kobiety stopniowo odchodziły od rozpuszczonych do upiętych włosów.  Pojawienie się kanzashi miało ciekawy  wydźwięk praktyczny – Japończycy wierzyli, że szpila wpinana we włosy w celu ich podtrzymania miała magiczną moc odstraszania złych duchów.  Kanzashi zostały spopularyzowane jednak dopiero  kilkaset lat później, w erze Edo (1603-1868 n.e.), przeobrażając głowy Japonek w fantazyjne ogrody.  Pełen rozkwit sztuki kanzashi miał miejsce pod koniec tego okresu, kiedy to ozdoby stały się też niejako środkiem przekazu – dla zorientowanych komunikowały status społeczny właścicielki; zmieniały się też w zależności od pory roku, zwiastując nadchodzące zmiany.
A oto krótka charakterystyka ozdób noszonych w poszczególnych miesiącach:
Styczeń – często pojawiające się motywy to: sosna (matsu), kwiaty bambusa (take) and śliwy (ume); ich kolorystyka (zielony, czerwony i biały) jest kojarzona ze świętowaniem.
Luty – dominujące kolory ozdób to głęboki róż, wpadający w czerwień, które symbolizują miłość i nadchodzącą wiosnę
Marzec – najczęściej występujące kolory to biały i żółty (od kwiatów rzepaku), ozdoby nawiązują też do kwiatów brzoskwini (momo), narycyzów (suisen), kamelii (tsubaki) i piwonii (botan)
 
Kwiecień – to miesiąc różu miękkiego jak kwiat kwitnącej wiśni (sakura), występują motywy motyli oraz latarni bonbori, zwiastujących lato.
Maj -  kolory purpury  oraz niebieskich irysów (ayame). Irysy symbolizują szczyt wiosny; w ornamentacji pojawiają się także drobne, srebrne motyle.
 
Czerwiec – miesiąc deszczowy, akcentowany przez liście zielonej wierzby (yanagi)  - symbolu gejszy - z kwiatami róży (nadeshiko)  lub rzadziej – kwiatami hortensji (ajjsai).
Lipiec -  dominują motywy wachlarzy, związanych z festiwalem Gion. Związek przyczynowo-skutkowy jest dosyć jasny – podczas parad i tańców mających miejsce podczas festiwalu trwającego cały miesiąc (!), wachlarze są nieodzownym sposobem na przyniesienie wytchnienia w tym gorącym i wilgotnym miesiącu.
 
Sierpień - miesiąc niebieskich powojów (asagao) oraz trawy japońskiej (charakterystyczna gęsta kępa rozgałęziających się źdźbeł).
Wrzesień -  japońskie kwiatu kampanuli (kikyo); purpurowa tonacja jest tradycyjnie kojarzona z jesienią. Nierzadko w ozdobach pojawiają się już też motywy jesiennych kwiatów.
 
Październik – królują białe i czerwone chryzantemy  (kiku), kwiaty uwielbiane w Japonii, symbol rodziny cesarskiej.
Listopad – to zdecydowanie miesiąc czerwonych liści klonu.
 
Grudzień – motywy pojawiające się w tym miesiącu maja przynieść szczęście; są to głównie mochibana – gałązki wierzbowe ozdobione mochi – najczęścięj białym ciastem ryżowym
...
Można także wyodrębnić kilka podstawowych kategorii kanzashi, różniących się od siebie tworzywem z którego są wykonane, ale o tym innym razem…
Jeśli zaciekawiła Was idea kanzashi, to wiele ciekawych i współczesnych pomysłów znajdziecie na http://kittykanzashi.blogspot.com/p/kanzashi-gallery.html . Ciekawe galerie są także na etsy.com
Post opracowany głównie na podstawie Wikipedii (http://en.wikipedia.org/wiki/Kanzashi)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz